Jak to na Kujawach bywało …

W dniu 17 lutego 2025 roku bardzo miło było nam gościć w murach naszej szkoły panią Henrykę Derezińską – propagatorkę obrzędów i tradycji kujawskich, która czynnie kontynuuje dzieło naszej patronki Marii Patyk. Tematem spotkania ze społecznością uczniowską były zwyczaje karnawałowe, ostatkowe oraz tradycja "podkoziołka", charakterystyczna dla naszego regionu.

Pani Henryka rozpoczęła spotkanie od wspomnienia naszej patronki, która jak sama stwierdziła „ otworzyła Jej oczy i uszy na folklor.” Następnie wprowadziła słuchaczy w tematykę wieczoru sylwestrowego, który w tradycji ludowej Kujaw był czasem spotkań rodzinnych, zabaw i wróżb. Nowy Rok witano natomiast biciem w dzwony i psotami. Wierzono bowiem, że hałasem można odpędzić złe moce, które mogłyby zaszkodzić dobrym plonom. W karnawale odbywały się pochody noworoczne z kolędami, liczne zabawy i tańce, które miały szczególne znaczenie, ponieważ stanowiły ostatnią okazję do hucznego świętowania przed okresem Wielkiego Postu. Kolejnym punktem spotkania było omówienie tradycji ostatków, czyli dni poprzedzających Środę Popielcową. Tradycja Tłustego Czwartku i jadania tego dnia słodkich pączków została zapoczątkowana w Polsce już w XVI wieku i jak wiadomo kto w tłusty czwartek nie zje ani jednego pączka, nie będzie mu się wiodło przez najbliższy rok i szczęście go ominie ! 

Jednym z najciekawszych elementów spotkania była opowieść o kujawskiej tradycji chodzenia z kozą i zabawy ostatkowej, która kończyła się o północy. Pani Henryka opowiedziała o tym, jak przebrani młodzi ludzie w orszaku z kozą wędrowali po domach, śpiewając piosenki, tańcząc, skacząc i robiąc zabawne akrobacje. Często towarzyszyła temu muzyka, głównie bębny i skrzypce, a atmosfera była bardzo radosna i pełna energii.

Spotkanie z panią Henryką Derezińską pozwoliło nam głębiej zrozumieć znaczenie ludowych tradycji związanych z karnawałem, ostatkami oraz "podkoziołkiem". Te zwyczaje nie tylko stanowią cenną część kultury Kujaw, ale także wciąż są one ważnym elementem tożsamości lokalnej.

Współcześnie niektóre z tych tradycji są nadal żywe na Kujawach. Mimo, że nowoczesność nieco osłabiła formę "podkoziołka", my nadal ją podtrzymujemy nawiązując do dawnych zwyczajów. Już wkrótce odwiedzimy mieszkańców Sławska Wielkiego z barwnym orszakiem „Małej Kozy”.

Panią Henrykę Derezińską gościły p. Beata Karpińska i p. Stella Radwańska wraz z uczniami i uczennicami klas IV - VIII. DZIĘKUJEMY